Gebelik; cinsel ilişki sırasında ya da yapay olarak (tüp bebek, aşılama ile) kadındaki yumurtanın, erkekte oluşan spermle döllenmesinden sonra oluşan durumdur.
Döllenmiş yumurtanın rahmin yüzeyine yapışması ile başlar. Doğal olarak, ilişki sırasında döllenen yumurtanın rahme yerleşme süresi yaklaşık 7-8 gün arasıdır.
Her şeyin normal olduğu bir süreçte hamilelik yaklaşık olarak 9 ay sürer, tıbbi olarak takiplerimiz hafta hesabı üzerinden değerlendiriliri ve ortalama gebelik süresi 40 haftadır. Hamilelik süreci yakından takip edilmesi gereken ve anne açısından da, bebek açısından da hassas bir süreçtir.
Gebelik takibi; anne adayının hamilelikten şüphelendiği, belirtilerin ilk başladığı ve sonucunda gebeliği öğrenmesi ile başlayan bu süreç, bize başvurmaları ile başlamaktadır. Bu süreçte doktor, bebeğin ve annenin sağlık durumu ile ilgili belirli aralıklarda kontrollerini yapar, annenin şikayetlerini dinler ve anne-babayı buna göre bilgilendirir.
Gebelik takibi yapan bir doktorun olması, ulaşılabilir bir doktorunuz olması açısından ve doktorunuzun genel olarak şikayetlerinizi bildiğinden doğru teşhis yapabilmesi ve doğru tedavi yöntemleri uygulaması konusunda bir gerekliliktir.
Gebelik takibinde kontrollerin yapılması, öngörülebilen ya da tahmin edilemeyen durumlar oluştuğunda müdahale edebilmek açısından önemlidir ve aksatılmamalıdır. Anne ve bebek sağlığını korumak konusunda en doğru tedavi yöntemini belirlemek doktorunuzun görevidir.
Gebelik öncesi testler;
Planlı bir gebelik düşünülüyorsa ve 1 yıldan daha önceki bir sürede smear testi yapılmamışsa, hamilelikten en geç 3 ay önce yapılmalıdır. Bu test, rahim ağzından alınan örneğin patolojiye gönderilmesiyle yapılır ve test sonucunda rahim ağzı kanseri ya da lezyon oluşumu durumlarına bakılır.
Kan hücre sayısı ve yoğunluğunun ölçüldüğü bu testte kansızlık ve kan hücrelerinin en küçük parçası olan, kan pulcukları dediğimiz trombositlerin ölçümüdür.
Kan pıhtılaşma testlerinin sonucu normal olmadığında tekrarlayan düşükler, gebelik zehirlenmesi, erken doğum ve bebeğin anne karnında ölmesi gibi sonuçlara yol açabilir. Gebelik için oldukça önemli olan bu durum, bebeğe de anneye de zarar verebilmektedir.
Gebelik düşünülmeden önce muhakkak yapılması gereken testlerdendir. Anne ve baba adayının kan grupları belirlenerek böyle bir riskin olup olmadığı konusunda kanaat getirilebilir.
Anne adayının kan grubu Rh – ve baba adayının kan grubu Rh + ise kan uyuşmazlığı vardır denilebilir. Bu durumda bebeğin kan grubu + olursa kan anne ile karışarak sorun yaratmaktadır. Ancak hamilelik başından itibaren kontrollü şekilde gidilirse ve önlemler alınırsa bu sorundan ortadan kalkabilir. Belirli aralıklarla uyuşmazlık iğnesi (Rhogam) yapılması gerekebilir.
İdrar yolu enfeksiyonunun olmaması sağlıklı bir gebelik için çok önemlidir. Gebelik öncesi bu sorunların tespit edilmesi ve bilmediğiniz bir hastalığınız varsa bunun teşhisi açısından idrar tahlili önem arz eder.
Gebelik sürecinde devam eden idrar yolu enfeksiyonları ve vajinal akınıt/infeksiyonlar erken doğumdan bebekte enfeksiyona kadar birçok ciddi soruna yol açabilir.
Anne adayında aktif olarak bulunan yada geçirilmiş bazı infeksiyonlar bebekte anomali ihtimali arttırabilir. Bu testler anne adayımızın kanında bulaşıcı bir hastalık olup olmadığını veya bir süre önce bulaşıcı bir hastalık geçirmiş olma durumunuzu araştırır. Bu durumlar hassasiyetle kontrol edilmelidir.
Bunların bilinmediği durumlarda anne ya da bebekte zararlar oluşabilir yada yüksek riskli gebelik olarak takip edilebeileceği gibi bazı durumlarda da gebeliğin sonlamdırılması gerekebilir.
Tiroid hormonunun bebek beyin gelişimi üzerinde oldukça etkili olduğu bilinmektedir. Bunun için gebelik planlayan anne adaylarının, özellikle geçmişinde tiroid hastalığı, aile geçmişinde tiroid hastalığı yaşamış olması durumunda bu testleri kesinlikle yaptırmasını tavsiye ederiz.
Ki günümüzde düşüklerin önemli bir bölümünden sorumlu olmakla, beraber önlenebilir zeka geriliğinin en sık sebebi tiroid fonksiyon testlerinde rastlanan bozukluktur. Bu sebeple gebelik başlangıcından itibaren tiroid fonksiyon test değerlerinin belirli bir aralıkta devam etmesi yada tedaviyle deavm ettirilmesi son derece önemlidir.
Hamilelik planlandığında yapılması gereken testlerden biri olan kromozom testleri, özellikle akraba evliliği, kişilerin aile geçmişlerinde genetik sorun olmuş olan kişiler için önem arz eder. Ayrıca genel olarak 35 yaş üstü gebelikler riskli gebelik kategorisinde değerlendirilip bebe kte yapılacak genetik taramalar daha fazla önem arzetmektedir.
Alınan kan testi sonrası bu sorunlar tespit edilerek bunun üzerinden uygun gebelik yollarına gidilebilir. Bu testin çıkma süresi ortalama 20 gündür.
Bu kontrolde ses dalgaları ile iç organlar kontrol edilir. Yumurtalıklardaki, fallop tüplerindeki, rahim ya da rahim ağzındaki ve mesanedekileri anomalileri tespit için kullanılır. Ağrı ve acı hissedilmeyen bir işlemdir.
Normal gebeliklerde 4. aya kadar ayda bir, 4. ay ile 9. ay arası ayda iki defa, 9. ay sonrası ise her hafta anne adayımızın muayene için gelmesini beklemekteyiz. Normal olmayan gebeliklerde anne ve bebeğin durumuna göre bu süreler değişebilmektedir.
Anne adayı yapılan idrar testi veya kan testi sonrası hamilelik belirtisini görüp doktora başvurduğu andan itibaren gebelik takibi başlar. Anneye kan tahlilleri, idrar tahlilleri ve diğer testler yapıldıktan sonra annenin ve bebeğin sağlık durumuna göre bir program oluşturulur ve bu program dahilinde gebeliğin süresine göre durum takip edilir.
Birinci trimester olarak tabir ettiğimiz, hamileliğin ilk 3 ayı süresi içerisinde ense kalınlığı testi (nuchal translucency) ölçülür ve ikili test yapılır. Bu testle öncelikli olarak down sendromu(trizomi 21) ve trizomi 13 trizomi 18 açısından risk olup olmadığını anlamak açısından yapılan tarama testleridir.
Ense kalınlığı testi için en erken 11. hafta, en geç 14. hafta süre olarak belirlenir. Bu süreden önce ya da sonra ense kalınlığı testine bakılmaz. Bu aralık haricinde yapılan testler, daha az doğru bilgiler içerebilir.
Bebek için yapılan ultrasonografik sonuçlarla bebeğin ense kalınlığı baş-popo mesafe (hafta) ölçümü burun kemiğinin görüntülenmesi ayrıca anneye bağlı kilo gebelik sayısı kalıtsal hastalıklar daha once yapılan anomalili bebek öyküsü gibi bircok faktör değerlendirilerek anneden alınan kan değerleri hesaplanır ve bize bir risk oranı verir.
Riskli sonuçlarda ek tanı testlerine ihtiyaç duyulabilir. Anne ve baba adayları bu risk oranına göre bilgilendirilir.
Hamileliğin ikinci 3 ayına 2. Trimester dönemi denir. Bu dönemde genellikle birinci trimester döneminde ikili testini yaptırmayan anne adayları için testler yapılır.
Üçlü veya dörtlü testler sonrası anne ya da bebek açısından bir risk tespit edilirse amniyon sıvısı alınarak bebeğin durumuna bakılma yoluna gidilebilir. Bu dönemde detaylı ultrason, kan akımı ölçümü (uterin arter doppler) ve annenin yaş ve risk durumuna göre ek testler yapılabilir.
Artık bebek ağırlaşmaya başladığı için anne adayımız biraz daha fazla sıkıntı yaşayabilmektedir. Sindirim sisteminde, sırt ağrıları, kabızlık ve uyuşma gibi şikayetler oluşabilir.
Doktorunuz hamileliğinizin son aylarına gelene kadar bu konularda sizi rahatlatmak için uygun tedavi yöntemi ya da egzersizler önerebilir.
Yapılan testlerde daha önce şeker hastalığı açısından herhangi bir duruma rastlanmadıysa yada birinci derecede akrabalarda şeker hastalığı yoksa anne adayına bu dönemde şeker yükleme testi yapılir. Bu konuda sıkça soru sorulmakta ve şeker testinin gerekli ve önemli olduğunu hastalarımıza belirtmekteyiz.
Bebeğin ve annenin sağlığı açısından bu yükleme testinin yapılması önemlidir. Hayati derecede direkt etkili olmasa da doğumda yaşanacak, kilolu doğumun, dolayısıyla bundan dolayı annenin yaşayacağı sıkıntıların önüne geçilebilir. Ayrıca bebekte oluşabilecek komplikasyonlar için öngörü açısından önem arz eder. Bu dönemde kan uyuşmazlığı olan durumlarda kan uyuşmazlığı için iğne yapılır.
7 ay başlangıcı ile birlikte anne adayına ayda bir gelecek şekilde program yapılır ve takip edilir. Gebenin artık erken doğum durumu da olabileceğinden artık doğuma yönelik hazırlıklar başlamalıdır. Yaklaşık 30 haftaya girildiğinde belirli aralıklarla anne adayı NST dediğimiz, bebek ile ilgili sağlık durumunu görüntüleyebildiğimiz cihazla takibe alınır.
Hamilelikte yapılan testler;
Kan testlerinin birincisi, daha önce tespit edilmedi ise yapılan kanda gebelik testidir. Dış gebelik ya da düşük ihtimali olan gebelikler bu yöntemle tespit edilir.
Sağlıklı bir BetaHCG artışı, yani sağlıklı bir gebelik belirlendikten sonra yapılan kan testinde nelere bakıldığını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Hafta hafta gebelik testinde daha önce de belirttiğim gibi aşağıdaki testler yapılmaktadır. Özetle genel olarak bu testler yapılır. Annenin sağlık geçmişi, ailedeki hastalık öyküleri veya bebeğin gelişiminin durumlarına göre ek testler yapılabilir.
Sağlıklı bir gebelik için öncelikle yüksek derecede hormonlarınızın düzeylerinin değişeceğini, fizyolojik ve psikolojik değişimler olabileceğini ve bunların normal olduğunu kabullenmek gerekir. Bu süreçte mümkün olduğu kadar mental sağlığa önem vermeli, yediklerimize, içtiklerimize dikkat etmeli ve sigara ve alkolden kesinlikle uzak durmalıyız.
Gebelik takibi sürecinde çevreden söylenenlere dikkat etmemeli, her okuduğunuza inanmamalısınız. Aklınıza takılan her soruda gebeliğinizi takip eden doktorunuza sorularınızı yöneltebilirsiniz. Bu süreçte spor yapmak, sakinleştirici müzikler dinlemek ve değişen vücut yapınıza uygun olarak davranmak sizleri rahatlatacaktır.
Manyetik alanlardan uzak durmak, beslenmede doktor tavsiyesine uymak, bol su tüketmek hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı için oldukça önemlidir. Kafein içeren ürünleri olabildiğince azaltarak ağır yemeklerden kaçınmanız da rahat bir hamilelik geçirmek için önemlidir.
Gebeliğiniz boyunca bilmediğiniz bitki çaylarını ve ilaçları içmemek son derece önemlidir.
20. haftadan itibaren annenin bebek hareketlerini hissetmesi bebeğin sağlığı açısından bilgi vericidir ve tüm gebelik boyunca olabilecek kanama ve düzenli ağrılar (şiddeti ne olursa olsun) hemen doktorunuzla iletişime geçmenizi gerektirecek acil durumlardır.
Op. Dr. Barış KorkmazKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
- After 2 Seances lazer and 1 small operation (Quick) I Got pregnant.
- Gebeliğimizin 21. haftasındayız.
- Doktorumun tecrübesi ile o zorlu haftaları atlattım.
Tüm YorumlarAfter 2 Seances lazer and 1 small operation (Quick) I Got pregnant. Thank dok. HOURİA{...}
10 HaziranSayın doktorum ve ekibi öncelikle ilgi ve alakanıza teşekkür ederim. Barış beyle tanışmamız tavsiye üzerine oldu. Önce deri altı implant taktırmakla başladı hikayemiz. 1. yılın sonunda geb{...}
10 HaziranDoktorum Barış Korkmaz ve güleryüzlü samimi ekibine çok teşekkür ediyorum. Şu an 24.üncü haftamdayım. Gebeliğimin ilk haftaları biraz problemli geçti, doktoruma ne zaman ihtiyacım olsa her{...}
10 Haziran