Vulva kadınlarda genital bölgenin dış kısmıdır. Vücudun en hassas bölgelerinden biri olması nedeniyle kadınların neredeyse tamamı hayatının bir döneminde bu bölgeyle ilgili ağrı yaşamıştır. Genellikle ağrının 20 ile 40 yaş arasında yaşandığını söyleyebiliriz.
Kimi zaman bazı sağlık problemleri de vücudun bu bölgesini etkisi altına alabiliyor ve ağrı gibi çeşitli şikayetler ortaya çıkabiliyor. Kadınların en çok endişelendiği rahatsızlıklardan biri de kanserdir. Vulvada kanserleşmesinin belirtilerinin neler olduğuna ya da ameliyatı ile ilgili detaylara değineceğiz. Ancak öncesinde ağrı şikayetini ele alalım.
Pek çok farklı şekilde dış genital bölge ağrısı yaşanabiliyor. Bunlar arasında kadınlarda en yaygın görülen ağrı tiplerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Elbette bu ağrı tiplerinin sadece biri görülebildiği gibi aynı kişide birden fazla tipte ağrı şikayeti de ortaya çıkabilir. Ağrı meydana geldiğinde nedeninin araştırılması için mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmak gerekir.
Kadınlar dış genital bölge ağrısı neden olur sorusunun yanıtını da merak edebiliyor. Ancak bu ağrının neden kaynaklandığının henüz tam olarak bilinemediğini belirtmemiz gerekiyor. Yapılan araştırmalar ağrının cinsel ilişki ile partnerden bulaşan bir durum olmadığını ortaya koyuyor. Bu noktada kanser ile ağrı arasındaki ilişkinin de sıklıkla merak edildiğini belirtebiliriz. Ancak bu bölgede ağrı olması ile kanser arasında herhangi bir ilişki bulunmuyor. Yine de farklı bir sağlık sorunu işareti olabileceği de biliniyor.
Tekrarlayan mantar enfeksiyonları bu bölgede ağrıya neden olabiliyor. Çünkü mantar enfeksiyonu sinir liflerinde artışa sebebiyet veriyor. Fiziksel travmaların da ağrı nedenleri arasında yer aldığını belirtebiliriz. Cinsel istismar, kadının hazır olmamasına karşın cinsel ilişkiye girilmesi ya da doğum gibi travmatik unsurlar vulvada ağrının nedenleri listesinde yer alıyor. Kimi zaman uzun süreli olarak bisiklete, motosiklete ya da ata binmenin de ağrıya neden olabileceğini belirtebiliriz.
Fibromiyalji ve irritabl bağırsak sendromu ile bu bölgede ağrı olması arasında bir ilişki saptandı. Söz konusu rahatsızlığa sahip olan kadınların dış genital bölgesiyle ilgili ağrı sorununu sıklıkla yaşadığı biliniyor. Bununla birlikte deride alerjik reaksiyona sebebiyet verebilen sabun, krem, jel ya da deodorant kullanımı da nedenler arasında yer alıyor.
Aynı zamanda kalitesiz kozmetik ürünler ciltte enfeksiyona da neden olabiliyor ve enfeksiyon da ağrı nedenlerinden bir diğeri olarak karşımıza çıkıyor. Son olarak tüm hormon tedavileri olmasa da bazılarının bu ağrıya neden olabildiğini de belirtmemiz gerekiyor.
Kadınlara vulva kanseri tanısı konduğunda vulvektomi ameliyatı yapılıyor. Bu operasyon sırasında Vulvanın tamamının alınması söz konusu olabileceği gibi bir kısmının alınması yeterli olabilir. Hastalığın ne oranda ilerlediğine bağlı olarak cerrahi müdahale şeklinde karar verilir.
Kimi zaman bu kanser vulvanın çevresindeki dokulara da yayılım gösterebiliyor. Bu durumda çevre dokuların da cerrahi müdahale ile alınması gerekebiliyor. Ameliyat genel anestezi altında gerçekleştiriliyor ve bu nedenle hastanın herhangi bir acı ya da ağrı hissetmesi mümkün olmuyor.
Kanser durumunda dış genital bölge ile ilgili ortaya çıkan yaygın belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
Bu belirtiler kimi zaman farklı hastalıkların habercisi de olabiliyor. Mutlaka bir doktora başvurulması gerekiyor.
Kanser vulva bölgesi ile ilgili tek hastalık değildir. Aynı zamanda mantar enfeksiyonu da oldukça sık yaşanan ve her yaşta görülebilen sağlık sorunları arasında yer alıyor. Egzama ve genital siğiller de son derece sık yaşanan sağlık sorunları listesinde bulunuyor. Genital uçuk ve vulvodini olarak adlandırılan ağrı şikayetinden de söz etmek gerekir.
Vücudun bu bölgesi ile ilgili olarak yaşanan sorunlar arasında genital bölge derisinde anormal büyüme olması şikayeti de mevcut. Bu hastalıkların tamamında erken tanının önemli oldukça fazladır. Bu nedenle normal olmayan herhangi bir durum karşısında zaman kaybetmeden kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile görüşülmesinde fayda olacaktır.
Kadınlarda dış genital bölge olarak da bilinen vulvada büyük dudaklar, küçük dudaklar, klitoris, kızlık zarı ve üretra yani idrar boşaltma deliği bulunuyor. Vulvanın dış sınırını belirleyen büyük dudaklardır. Büyük dudaklar küçük dudaklardan daha kalın ve daha dolgun bir yapıya sahiptir. Büyük dudakların hemen üzerinde salgı bezleri bulunur. Üzeri ise pubik kıllar ile kaplı durumdadır. İç ve dış dudak genişliği her kadında aynı olmaz. Bu nedenle vulvanın görünümünün de kişiden kişiye değişkenlik gösterebildiğini söyleyebiliriz.
Gebelik döneminde vulva bölgesinde ağrı kimi zaman yaşanabiliyor. Bunun en güçlü nedeni hormonal değişimlerdir. Gebelik döneminde vücudun hormon dengesi değişir ve bu da çeşitli değişimler olmasını beraberinde getirir. Vulvanın hormon değişimlerinden etkilenmesi nedeniyle ağrı ile birlikte yoğun bir kaşıntı da meydana gelebilir.
Kaşıntı gebeliğin her döneminde ortaya çıkabiliyor ancak çoğunlukla ilk trimester döneminden sonra azalır ve son trimester döneminden yeniden yoğunlaşma eğilimi gösterir. Ağrı şikayeti olduğunda gelişigüzel ilaç kullanımı yerine doktora başvurulması çok daha doğru bir tercih olacaktır.
Şişlik oluşması dış genital bölge ile ilgili bir hastalığın belirtisidir. Pek çok farklı nedene bağlı olarak vücudun bu bölgesinde şişlikler meydana gelebilir. Bu hastalıklar arasında kanser de bulunuyor. Açık yara şeklinde bir görünüm olması, şişlik ya da siğil görüntüsü kanser semptomları arasında yer alıyor. Enfeksiyona bağlı olarak da şişme meydana gelebilir.
Aynı zamanda kullanılan kozmetik ürünler ya da bazı ilaçlar karşısında vücudun alerjik reaksiyon göstermesi halinde de vulvada şişmeler olabilir. Nedeninin mutlaka araştırılması gerekiyor ve bunun için de geç kalmadan kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulması öneriliyor.
Muayene jinekolojik muayene masasında gerçekleştiriliyor. Herhangi bir nedenle vulva ile ilgili şikayetlerin kaynağının belirlenmesi için öncelikle muayene işleminin yapılması gerekiyor. Muayenenin rutin jinekolojik muayenelerden çok farklı olmadığını, herhangi bir acıya ya da ağrıya asla sebebiyet vermediğini belirtmemiz gerekir.
Şayet doktorun kansere dair bir şüphesi olursa ileri tetkiklerin yapılması gerekir. Ayrıca vulvada şüpheli görülen dokular varsa daha detaylı bir muayene ve inceleme yapılmasına da ihtiyaç duyulabilir.
Op. Dr. Barış KorkmazKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
