Vajinal kuruluk kadınların sıklıkla yaşadığı sağlık sorunlarından biridir. Hatta neredeyse tüm kadınların yaşamlarının bir döneminde bu sorunu yaşadığını söyleyebiliriz. Vajinada meydana gelen kuruluk problemi özellikle cinsel ilişki sırasında ağrı olması ile kendini belli eder.
Vajinanın tamamen doğal olan bir salgısı bulunur. Çeşitli nedenlere bağlı olarak bu salgıda azalma olması ise vajinada kuruluğa yol açar. Bu sorunun nasıl tedavi edildiği ya da kimlerde daha sık görüldüğü gibi konulara değineceğiz. Ancak öncesinde nedenlerini hep birlikte gözden geçirelim.
Vajina girişinde bartholin bezleri yer alır. Bu bezlerin görevi ise vajina salgısı salgılanmasını sağlamaktır. Herhangi bir nedene bağlı olarak bartholin bezlerinin görevini yerine getiremiyor olması ise vajinal kuruluk sorununun ortaya çıkmasına neden olur. Genel olarak bu sorunun ortaya çıkmasına neden olabilecek unsurlara ise şu örnekleri verebiliriz:
Yukarıda sıraladığımız unsurlar vajina florasının bozulmasına yol açabiliyor ve bu da kısa zamanda vajinada kuruluğu beraberinde getiriyor. Bu unsurlarla birlikte bazı spesifik nedenlerle de bu sorunun yaşanabildiğini söyleyebiliriz.
Kadınların sıklıkla merak ettiği unsurlardan biri de vajinal kuruluk probleminin nasıl geçtiği oluyor. Öncelikle bu sorunun kendi kendine geçmesini beklememek gerekiyor. Kuruluk sorununun ortadan kalkması için mutlaka tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesine ihtiyaç olacaktır.
Örneğin menopoza bağlı olarak bu sorunun ortaya çıkması durumunda östrojen hormonu içerikli krem ve benzeri ürünlerin kullanımı ile vajina kuruluğunun giderilmesi sağlanabilir. Bu sorunun ortadan kalkması için problemi fark ettiğiniz anda kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile görüşmeniz gerekiyor. Bu sayede mevcut soruna yol açan unsurlar değerlendirilir, tespit edilir ve sorunun kaynağını gidermeye yönelik tedaviler uygulanır.
Elbette vajinal kuruluk tedavi edilebilen bir durumdur. Ancak tedavinin her hastada aynı şekilde uygulanmadığını da belirtmek gerekiyor. Tedaviye geçmeden önce gerekli muayene ve testlerin yapılması gerekebilir. Bu sayede vajinada kuruluğa neden olan faktör ya da faktörlerin belirlenmesi sağlanır. Sonrasında hastanın durumuna, yaşına, vajina dokusuna ve benzeri unsurlara bağlı olarak en ideal tedavi planlaması gerçekleştirilir.
Şayet hastada enfeksiyon mevcutsa ve vajina bölgesinde kuruluk enfeksiyon kaynaklıysa önce enfeksiyonun giderilmesi gerekiyor. Bunun için de antibiyotik ilaç kullanımı şeklinde bir tedavinin uygulanmasına ihtiyaç olacaktır. Bununla birlikte fitil kullanımı şeklinde de bir tedavi tercih edilebilir.
Genel olarak vajinal lubrikantlar olarak adlandırılan krem, jel ya da fitillerin kullanımı, en sık tercih edilen tedavi yöntemidir. Vajinada kuruluk olmasının tedavisi cerrahi müdahale değildir. Bu nedenle hastaları zorlayan ya da yoran bir tedavi uygulanmadığını belirtmek gerekiyor. Bu konuda herhangi bir endişe yaşanmadan doktora başvurulabilir ve bu sorunun ortadan kaldırılması sağlanabilir.
Kimi zaman vajinal kuruluk problemi kronik bir hal de alabiliyor. Kronikleşmiş olması durumunda ise sorunu gidermeye yönelik olan en etkili yollardan biri östrojen hormon takviyesi oluyor. Hormon takviyesi ise hormon içerikli krem ve jellerin kullanımı şeklinde olabilir.
Jel şeklinde hazırlanan ürünler genellikle vajinaya daha kaygan bir form kazandırmayı hedefler. Özellikle vajina kuruluğuna bağlı olarak cinsel yaşam konforu sekteye uğrayanlar için bu ürünler doktor önerisiyle kullanılabilir. Ancak jel tercihinin de kesinlikle gelişigüzel yapılmaması gerekiyor. Vajina florasına ve pH değerine uygun olarak formüle edilmiş ürünlerin tercih edilmesi son derece önemlidir.
Hastalar genellikle bir doktora danışmadan bebe yağı ya da vazelin gibi ürünleri kullanmayı tercih ediyor. Ancak bu ürünlerin vajina florasına uygun olmadığını unutmamak gerekir. Dolayısıyla sadece doktorunuzun önerdiği ürünleri kullanmanız son derece önemlidir. Aynı durum hormon içerikli kremler için de geçerli oluyor. Doktorunuz tarafından önerilen miktarda ve sadece önerilen süre boyunca hormon içerikli kremleri kullanmanız gerekir.
Çok sayıda kadının yaşamlarının bir bölümünde vajinal kuruluk görülüyor. Kimi zaman enfeksiyonlar kimi zaman aşırı stres bu sorunu da beraberinde getirebiliyor. Bu nedenle söz konusu problemin kimlerde görüldüğü şeklinde bir sınıflandırma yapmak doğru olmayacaktır.
Sadece vajina temizliğinde kullanılan bazı kozmetik ürünler bile böyle bir soruna neden olabiliyor. Önemli olan kadınların bu sorunu ciddiye almasıdır. Çünkü vajinada kuruluk olmasının tedavi edilmesi gerekiyor. Aksi halde vajinanın iç dokularında tahriş meydana gelebilir.
Özellikle aktif cinsel hayatı olan kadınlarda vajinada kuruluğa rağmen cinsel ilişkiye girilmesi, cinsel isteksizlik ya da cinsel ilişki sonrası ağrı gibi sorunlara yol açabileceğini belirtmeliyiz. Tüm bunlar dikkate alınmalı ve mutlaka tedavinin yapılması için kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulmalıdır. Böylece tedavi planlaması bir an önce yapılabilir ve tedavi aşamasına geçilebilir.
Hastada vajinal kuruluk tespit edildiğinde öncelikle bu soruna neden olan unsurun tespit edilmesi gerekiyor. Şayet hormonlardan kaynaklanan bir sorun nedeniyle vajinada kuruluk sorunu yaşanıyorsa hormon desteği sağlanabilir.
Bu durumda östrojen hormonu içerikli ilaçların kullanımı tercih edilebilir. Aynı zamanda menopoz dönemine girmekle ilgili olarak bu sorunun yaşanması durumunda da hormon takviyesi seçeneği değerlendirilebiliyor.
Prolaktin seviyesinin yüksekliği söz konusu olduğunda da tedavi ilaç kullanımı şeklinde olur. İlaç tedavisine başlandıktan sonra kontrollere gidilmelidir. Bu sayede doktor tarafından ilacın dozajıyla ilgili bazı değişimler yapılabilir.
Bununla birlikte enfeksiyon probleminin de beraberinde vajinada kuruluk sorununu getirdiğini unutmamak lazım. Dolayısıyla hastada enfeksiyon tespit edildiğinde de antibiyotik ilaç kullanımı devreye girecektir.
Kuruluk sorununa yönelik ekstra bir ilaç kullanımına gerek kalmayabilir. Zira enfeksiyon sorunu ortadan kaldırıldığında vajinada kuruluk olması problemi de ortadan kalkar. Kısa zamanda vajinal flora ski formuna kavuşur. İlaç tedavisi kesinlikle doktor tarafından uygulanmalıdır. Doktor önerisi olmadan ilaç kullanımının sakıncalı olduğunu unutmamalısınız. Vajinada kuruluk olması problemi yaşandığında asla gelişigüzel ilaç kullanımı tercihin de bulunmayın.
Kadınlar vajinal kuruluk durumunun gebelik belirtisi olabileceğini düşünebiliyor. Bu durumun sıklıkla gündeme geldiğini söyleyebiliriz. Ancak gerçek bir bilgi değildir. Elbette vajinada kuruluk olması kişinin hamile olduğunu göstermez. Özellikle erken gebelik belirtileri arasında vajinal kuruluğun olduğu asla gerçeği yansıtmayan bir bilgidir. Hamilelik döneminde vücudun hormon seviyelerinde ciddi değişimlerin meydana geldiği doğrudur.
Ancak bu değişim vücutta çeşitli değişiklikleri beraberinde getirdiğinde kişi zaten çoğu zaman hamile olduğunu öğrenir. Dolayısıyla vajinal kuruluğa bağlı olarak hamilelik şüphesine kapılmak doğru olmaz. Şayet böyle bir şüpheniz varsa gebelik testi yaptırmanızı öneririz.
Vücuttaki bazı değişimleri dikkate alarak hamile olduğunuzu ya da olmadığınızı düşünmeniz yanıltıcı olacaktır. Gebelik testi ile hamilelik durumu net bir biçimde tespit edilebilir.
Op. Dr. Barış KorkmazKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
