Hamilelik belirtileri döllenmenin meydana gelmesinden hemen sonra ortaya çıkmaz. Bu nedenle anne adaylarının hamile olduklarına dair şüpheye kapıldıkları dönem çoğu zaman adet gecikmesinin yaşandığı zamandır. Belirtiler ise sonrasında yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar. Ancak bu belirtilerin her anne adayı tarafından net bir şekilde anlaşılacağından da söz edemeyiz. Bazı belirtileri hiç yaşamadan gebelik dönemini tamamlayan anne adayları da var. En erken gebelik belirtilerinin neler olduğuna da değineceğiz. Ancak öncesinde klasik gebelik belirtilerini birlikte gözden geçirelim.
Kadınlarda görülen en yaygın hamilelik belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Elbette gebeliğe dair en güçlü şüphe adet döneminin gecikmesidir. Korunmasız cinsel ilişki yaşayan kadınlar adet gecikmesi durumunda mutlaka gebelik testi yaptırmalıdır. Özellikle istenmeyen gebelik söz konusu olduğunda geç kalmadan test yaptırmak daha fazla önem taşıyor. Çünkü ülkemizde kürtaj için yasal bir süre bulunuyor ve bu sürenin kaçırılmaması gerekiyor.
Göğüslerde hassasiyet de oldukça yaygın yaşanıyor. Kimi zaman hassasiyete acı ya da sızı gibi şikayetler de eşlik edebiliyor. Ancak bu belirti gebeliğin en erken belirtileri arasında bulunmaz, ilerleyen dönemlerde oraya çıkar.
Halk arasında ‘yerleşme kanaması’ olarak ifade edilen ve çoğunlukla lekelenme şeklinde olan kanama akıntının pembe renkte olmasına da yol açabilir. Bu belirti, döllenen yumurtanın rahimde ideal yere yerleşmesi sırasında meydana geliyor. Bu dönemde akıntı miktarında da artış olabilir.
Yorgun, bitkin ve halsiz hissetme de bu listede yer alıyor. Anne adayları gebeliğin ilk dönemlerinde daha fazla zamanı uykuda geçirmek isteyebilir. Halsizlik ve uyku isteğinin gebeliğin ilk 4 ayı boyunca devam edebileceğini de belirtelim.
Mide bulantısı, baş dönmesi ve kusma çoğu zaman aynı dönemde yaşanır ve aynı dönemde azalarak ortadan kalkar. Genellikle hamileliğin 6. ile 7. haftasında yaşanan bir belirtidir. Adet dönemlerini takip etmeyen ve adet gecikmesi yaşadığını fark etmeyen anne adaylarında gebelik şüphesi genellikle mide bulantısı ile birlikte ortaya çıkar.
Kokuların daha net hissedilmesi ve bu konuda bir hassasiyet yaşanması da belirtiler arasında yer alıyor. Bu hassasiyet sadece kötü kokulara karşı değil, güzel kokulara karşı da yaşanabilir. Anne adayları her zaman kullandıkları deodorant kokusundan bile rahatsız olabiliyor.
Çiftler bebek sahibi olmak istediklerinde bir an önce hamilelik müjdesini de almak isterler. İşte bu nedenle kadınlar kimi zaman adet döneminin gelmesini beklemek istemiyor. Daha erken dönemde döllenmenin olup olmadığını, hamile olup olmadıklarını bilmek istiyor. Ancak hamilelik belirtileri sanıldığı kadar erken dönemde ortaya çıkmaz.
Elbette döllenmenin meydana gelmesi ile birlikte vücutta bazı değişimler de olmaya başlar. Lakin bu belirtiler anne adaylarının fark edebileceği kadar net değildir. Çoğu zaman duygu durum değişiklikleri, idrara çıkma isteğinde artma olması gibi belirtiler en erken dönem gebelik belirtileri olarak aktarılıyor olsa da bu belirtilerin aslında ilerleyen dönemlerde ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.
Vücuttaki herhangi bir değişim hatta cilt renginde hafif solma olması bile anne adayları tarafından hamileliğin göstergesi olarak değerlendirilebiliyor. Ancak bu durum gebelik olmaması durumunda hayal kırıklığı yaratabiliyor. Bu nedenle adet gecikmesini beklemek ve test yapmak daha akılcı bir seçenektir.
Gebelik şüphesi olan anne adayları hamilelik belirtileri ne zaman ortaya çıkar sorusunun yanıtını da merak edebiliyor. Belirtiler her anne adayında aynı dönemde ortaya çıkmayabilir. Belirtilerin şiddetinin de kişiden kişiye farklılık gösterebildiğinin altını çizmeliyiz. Çoğunlukla hamileliğin üçüncü haftasından sonra artık belirtiler de kendini göstermeye başlayabiliyor.
Ancak sadece adet gecikmesi yaşayan, mide bulantısı, kusma gibi şikayetleri hiç yaşamayan anne adaylarının da olduğunu unutmamak gerekiyor. Hamileliğin dördüncü haftasına gelindiğinde ise belirtiler kendini daha da net bir şekilde göstermeye başlar. Son olarak belirtilerin bazı anne adaylarında uzun süre devam ettiğini, bazı anne adaylarında ise çok daha kısa süreli olduğunu belirtmek gerekiyor.
Elbette kadınlar en kesin hamilelik belirtileri konusunda da bilgi sahibi olmak isteyebiliyor. Ancak bu konuda uzayıp giden bir listeden söz edemeyiz. % 100 gebelik belirtisi adet dönemi geldiği halde kanamanın başlamamasıdır. Bunun dışında mide bulantısı ya da halsizlik gibi belirtiler pek çok farklı unsura bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Dolayısıyla adet gecikmesi dışında kalan belirtiler dikkate alınarak kişinin hamile olduğu konusunda kesin bir şüphe oluşmaz. Ancak adet gecikmesi durumunda şayet korunmasız cinsel ilişki de yaşanıyorsa ilk akla gelen şüphe gebeliktir.
Öncelikle hamilelik belirtileri yaşanması için kandaki beta HCG hormonunun belirli bir seviyeye ulaşmış olması gerekiyor. Hamilelik dünya genelinde 40 haftalık bir süreç olarak kabul edilir ve ilk hafta da son adet döneminin yaşandığı zamana tekabül eder. Yani hamileliğin ilk 2 haftasında aslında teknik anlamda kişi henüz hamile değildir.
Sonraki 2 hafta yani 3. ve 4. haftada ise kandaki gebelik hormonu düzeyi henüz az olduğundan gebeliğin ilk ayında bir belirti yaşanmayabilir. İlk ayın 3. ya da 4. haftasında yerleşme kanaması meydana gelebilir ve bu nedenle vajinal akıntıda artış ile akıntının renginde pembelik olabilir. Mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler ise sonraki dönemlerde ortaya çıkan belirtilerdir.
Adet gecikmesini takiben 7 günde meydana gelebilen belirtileri kısaca listelemek mümkün:
Tıbbın henüz bu denli gelişmediği dönemlerde hamilelik belirtileri olarak kabul edilen bazı geleneksel yöntemler vardı. Ancak elbette bu yöntemlerin bilimsel bir dayanağı olmadığından tıbben de doğru olarak kabul edilmez. Kirpiklerin kalınlaşması, ciltte sivilceler çıkması, asabi bir ruh hali gibi durumlar gebeliğin işareti olarak kabul edilebiliyordu.
Bu ve benzeri belirtilerin kabul gördüğü zamanların gebelik testinin henüz olmadığı zamanlara tekabül ettiğini belirtelim. İdrar içerisine bazı malzemeler eklemek gibi yöntemler ile gebeliğin anlaşılması asla mümkün olmaz. Hamile olduğuna dair şüphe duyan kadınların mutlaka gebelik testi yaptırması gerekir.
Yine sıklıkla merak edilen unsurlardan biri de gebeliğe dair belirtilerin sırası oluyor. Ancak belirtilerin yaşanma sırası da her kadında aynı olmaz. Bazı anne adaylarında kokulara karşı hassasiyet erken dönemde yaşanırken bazılarında çok daha geç dönemde ortaya çıkabiliyor. Dolayısıyla ‘gebelikte adım adım bu belirtiler ortaya çıkar’ şeklinde bir sıralama yapmak yanıltıcı olabilir.
Gebelikte akıntı miktarı artabilir ve bunun nedeni vücudun enfeksiyondan korunmasıdır. Bu nedenle vajinal akıntıda artma olması hamilelik belirtileri arasında yer alır. Ancak akıntıda kötü koku olması, renginin kahverengi ya da kırmızı olması gibi durumlarda derhal doktorunuza başvurmalısınız. Bunların nedeni hamilelik değildir ve nedeninin mutlaka araştırılması gerekir.
Op. Dr. Barış KorkmazKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
