Hamilelikte idrar rengi anne adaylarının kesinlikle bilgi sahibi olması gereken konulardan biridir. Çünkü idrarın rengi sadece gebelik döneminde değil, her daim sağlık sorunlarına dair bazı ipuçları verebiliyor. Bu ipuçlarını doğru okuyabilmek de bilgi sahibi olunması ile mümkün olabilir. Bu nedenle anne adayları idrarlarının rengini gözlemleyerek bir sağlık sorunu şüphesi olması durumunda derhal doktorları ile iletişime geçmelidir.
Elbette hem gebelik süresi boyunca hem de normal zamanlarda idrar renginde bazı değişimler meydana gelebilir ve bu değişim her zaman bir sorun olduğu anlamına gelmez. Anne adayları hamilelikte idrar rengi konusuna endişe ve korku ile yaklaşmamalıdır. Sadece idrarın renginin gözlemlenmesi ve bazı renk değişimlerinin olması durumunda doktora bilgi verilmesi yeterlidir. Durum doktorunuz tarafından değerlendirmeye alınacak ve gerekli görülmesi durumunda tetkikler yapılacaktır.
Bildiğiniz gibi hamilelik döneminde vücutta pek çok değişim meydana gelir. Bunlardan biri de hamilelikte idrar rengi konusunu da kapsayan, böbreklerden süzülen kan miktarıdır. Gebelik süresi boyunca anne adaylarının böbreklerinden süzülen kanın miktarı, gebe olmayan bir insandan yaklaşık 2 kat daha fazla olur. Zira hamilelikte sıklıkla idrar yapma isteğinin nedenlerinden biri de fazla oranda kan süzülmesidir. Bu durum idrarın renginde de etkili olabiliyor ve gebeliğin ilk dönemlerinde idrarın rengi koyu sarıya dönmeye başlıyor.
Yaşamın her döneminde sağlıkla ilgili bizlere ipucu veren idrar rengi, hamilelikte de öne kazanmaktadır. Özellikle hamilelikte görülen idrarda kan olması bir sorunun belirtisi olabilir ve kişinin bu konuda öncelikle doktoru ile iletişime geçmesi gereklidir. İdrar renginin farklılık göstermesi idrarın rengine göre değerlendirilerek ön bir bilgi oluşturulabilir ancak şüpheli durumlarda doktorunuz muhakkak tahlil isteyecektir...
Sonrasında ise renk tonu biraz daha açılır ve hamilelikte idrar rengi daha açık ancak daha soluk bir sarı rengini alır. Bu durumun son derece normal olduğunu belirtmemiz gerekiyor. Burada kritik olan nokta, idrarın rengini belirleyen tek unsurun böbreklerden süzülen kan miktarı olmadığıdır. Tüketilen gıdalardan kullanılan ilaçlara, vücuda giren vitaminlerden gün içerisinde ne kadar su tüketildiğine kadar pek çok unsur idrarın rengini belirler. Dolayısıyla gebeliğin her haftasında ya da her gününde idrarın renginin aynı tonda olması beklenmemelidir.
Gebelik sürecinde idrarda kan görülmesi normal kabul edilen bir durum değildir ve bir sağlık sorunu olduğu şüphesini doğurur. Özellikle hamilelikte idrar rengi neden gözlemlenmeli sorusunun yanıtı, bu konuda önemini çok daha net bir şekilde ortaya koyuyor.
İdrarda kan görülmesi kist, tümör ya da böbrek taşının mevcudiyeti şüphesini doğurabildiği gibi gebeliğin son haftalarında farklı şüpheler de doğurabilir. Dolayısıyla gerekli tetkiklerin ve kontrollerin yapılması için mutlaka doktorunuza bu konuda bilgi vermelisiniz. Hamilelikte idrarda kan görülmesi kesinlikle ciddiye alınması gereken bir konudur ve nedeni araştırılmalıdır. Rutin gebelik kontrollerinin zamanını beklemeden doktorunuz ile konuyu görüşmeniz büyük önem taşıyor.
Hem gebelik dönemi dışında hem de hamilelikte idrar rengi koyulaşmasının en yaygın nedeni vücudun susuz kalmasıdır. Gün içerisinde yeterli oranda su tüketmediğinizde idrarın renginde de bir koyulaşma meydana gelir. Çay ve meyve suyu gibi sıvıların alınması yeterli olmaz. Hamilelikte hem anne adayının hem de bebeğin sağlığı açısından su tüketiminin mutlaka ideal düzeyde olması gerekiyor. İdrarda koyulaşmanın nedeni kullanılan bazı ilaçlar da olabilir.
İdrar rengi çok sayıda faktörden etkilenebildiği için hamilelikte idrar rengi konusu anne adaylarının en çok merak ettiği konulardan biri oluyor. Gebelik süresi boyunca idrar renginde ne gibi değişimler olabildiğini ve bu değişimlerin ne anlama gelebileceğini sizlere aktarıyoruz. Böylelikle konuya dair fikir sahibi olabilir ve ne zaman doktorunuza bu konuda bilgi vermeniz gerektiğini çok daha net bir şekilde tespit edebilirsiniz.
Parlak sarı ya da neon sarısı olarak adlandırılan renk genellikle B2 vitamini yönünden zengin olan gıdaların fazla miktarda tüketilmesinden kaynaklanır. Çünkü riboflavin adlı madde idrara sarı renk verir. Bu madde B2 vitamininde yüksek oranda bulunuyor ve söz konusu vitamini içeren gıdalar fazla tüketildiğinde idrar rengi de daha parlak ve daha yoğun bir sarı rengini kazanıyor. Bunun yanı sıra kullandığınız bir ilaçtan kaynaklı olarak da hamilelikte idrar rengi parlak sarıya dönebilir.
Öncelikle hamilelikte idrar rengi çok açık sarı olduğunda hemen endişe etmenize gerek olmaz. Çünkü açık sarı idrar rengi su tüketiminin fazla olmasından da kaynaklanabiliyor. Ancak beraberinde karaciğerde bir sağlık sorununun mevcudiyeti anlamına da gelebilir. Dolayısıyla doktorunuza bilgi vermenizi gerektiren idrar renkleri listesinde çok açık sarı renk de bulunuyor. Özellikle su tüketiminin ideal seviyeye çekilmesine karşın uzun süre devam eden bu yönde bir renk değişimi olduğunda doktorunuzu bilgilendirmelisiniz.
Beslenme programınıza bağlı olarak hamilelikte idrar rengi sıklıkla altın renginde koyu sarı bir ton alabilir. Bunun nedeni genellikle B1, B2 ve B12 vitaminleri yönünden zengin gıdaların fazla oranda tüketiliyor olmasıdır ve sık karşılaştığımız durumlardan biridir. Anne adayları bu rengi gördüklerinde de endişeye kapılabiliyor. Oysa B grubu vitaminleri idrar renginde hızlı bir değişim olmasına sebebiyet verebiliyor.
Burada önemli olan unsur vitaminleri ideal düzeyde almanızdır. Gebelikte nasıl ki eksik vitamin durumu çeşitli sağlık sorunlarına neden oluyorsa, fazla vitamin alınması da bazı açılardan sakıncalı olabilir. Bu nedenle hamilelikte idrar rengi altın renginde koyu sarı olursa B grubu vitaminleri içeren gıdaları biraz daha az tüketebilirsiniz.
Havuç gibi bazı gıdaların çok aşırı düzeyde tüketilmesi durumunda hamilelikte idrar rengi turuncuya dönebilir. Aynı zamanda vitamin ve mineral içerikli takviye edici gıda çeşitlerinin bazıları da bu sonucu doğurabiliyor. Bu arada laktasif maddelerin idrarın rengini radikal bir şekilde değiştirebildiğini ve turuncu renkte idrar görünümüne neden olabildiğini belirtelim. Vücuda giren laktasif maddelerin fazla olması halinde idrarda daha koyu bir turunculaşma da olabilir.
Anne adayları için en çok endişe veren hamilelikte idrar rengi mavi ya da yeşil tonları oluyor. Çoğu zaman bu yönde bir renk değişiminin olmasının nedeni kullanılan ilaçlardır. Zira ilaçların kullanımı kesildiğinde idrar rengi de 1 gün içerisinde normale dönebiliyor. Ancak idrar yolu enfeksiyonu şüphesini de göz ardı etmemek gerekir. Çünkü ender görülüyor olsa da hamilelikte idrar rengi maviye ya da yeşile döndüğünde bunun nedeni idrar yolu enfeksiyonu da olabiliyor. Söz konusu şüphenin giderilmesi ve gerekli tetkiklerin yapılması için doktorunuza bilgi vermelisiniz.
Mutlaka doktorunuzu bilgilendirmeniz gereken idrar renklerinden bir diğeri de kırmızı ya da pembe tonlarıdır. Çünkü hamilelikte idrar rengi bu yönde değiştiğinde idrar yolu enfeksiyonu, kist ya da tümör gibi çeşitli şüpheler ortaya çıkıyor. Beraberinde idrara kan karışması şüphesinin de mevcut olduğunu belirtmek gerekiyor. Zaman kaybetmeden doktorunuza bu konuda bilgi vermelisiniz.
Özellikle idrara kan karışması riskinin mutlaka araştırılması gerekir ve böyle bir durum mevcutsa zaman aleyhinize işler. Kırmızı ya da pembeye dönen renk sadece bir sağlık sorunundan kaynaklanmaz. Bazı gıdaların fazlaca tüketilmesi de hamilelikte idrar rengi değişiminin bu yönde olmasını beraberinde getirebiliyor. Ancak bu durum, kırmızı ve pembe renkte idrar nedeninin araştırılmasına gerek olmadığı anlamına gelmez.
Op. Dr. Barış KorkmazKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
