Adet döneminde kilo değerinde oynamalar olması kadınların aklını bir hayli karıştırabiliyor. Bu dönemde baskülde çıkan rakam kadınlar için can sıkıcı olabiliyor. Özellikle adetten hemen önce iştahta artma durumunu yaşayan kadınlar için durum daha karışık bir hal alıyor.
Çünkü gerçekten kilo alınıp alınmadığı merak ediliyor. Karın bölgesinde şişkinlik hissediliyor olması, ‘ödem mi yoksa kilo mu’ sorunsalını doğuruyor. Bu konuyu her yönüyle ele alacağız ve merak edilen tüm soruların yanıtlarını aktaracağız. Adet döneminde metabolizmada bir değişim olup olmadığı gibi konulara da açıklık kazandıracağız. Ancak öncesinde konuyu daha yakından mercek altına alalım.
Elbette kadınların adet döneminde kilo artışı yaşaması mümkündür ancak bunun gerçek bir yağ artışı olmadığını yani gerçekten kilo alınmadığını söyleyebiliriz. Çoğunlukla kadınlar regl döneminde 2 ile 3 kilo arasında bir kilo artışı yaşıyor. Adet döneminin sona ermesi ile birlikte yaklaşık 1 – 2 gün içerisinde kadınlar eski kilolarına geri dönüyor. Dolayısıyla neden kilonun artış gösterdiği de merak ediliyor. Bunun nedeni vücuttaki ödemdir. Dolayısıyla birkaç gün içerisinde 2 – 3 kilo alınması yani vücuttaki yağ oranının artması değildir.
Regl döneminin sona ermesi ile birlikte ödem de vücuttan atılıyor. Bu sayede kadınlar kısa zamanda eski kilolarına geri dönüyor. Ancak burada önemli birkaç detayın da altını çizmek gerekiyor. Özellikle regl dönemi başlamadan hemen önce kadınlarda tatlı tüketme isteği olur.
Kimi zaman da tuzlu gıdaların fazla oranda tüketilmesi, karbonhidrat içerikli gıdalara yönelmek gibi durumlar da yaşanabiliyor. Elbette bu beslenme düzeni bir miktar da olsa kilo artışına yol açabilir. Her ne kadar bu dönemde vücudun su tutuma oranı hormonlara bağlı olarak artıyor olsa da tüketilen gıdaların kalori değerlerine de dikkat edilmesi gerekiyor.
Elbette adet döneminde kilo artışı, bu dönemin tek sıkıntısı değil. Aynı zamanda kadınlar regl döneminde daha farklı sıkıntılar da yaşayabiliyor. Bunlar arasında en yaygın olanlara şu örnekleri verebiliriz:
Adet döngüsünün son haftasında vücutta yüksek oranda östrojen hormonu salgılanmaya başlar. Vücudun bu hormon seviyesinin birden artması ise psikolojik olarak kadınları etkileyebiliyor. Ruh halinde ani değişimler olması, çok sayıda kadının yaşadığı ortak sorunlardan biridir.
Zira vücutta şişkinlik ve ödem olması da bundan kaynaklanır. Kadınların adet döneminde kilo aldığını düşünmesine neden olan ödem, bu dönemin sonlanmasıyla birlikte ortadan kalkar. Adet kanamasının başlaması ile birlikte östrojen seviyesinde de azalma meydana gelir.
Bu dönemde çok sayıda kadının yaşadığı sorunlardan biri de göğüslerde hassasiyet olmasıdır. Bunun nedeni ise vücuttaki progesteron hormon seviyesinde değişim olmasıdır. Vücutta hızla salgılanan progesteron hormonu, göğüslerde şişkinliğe ve hassasiyete de yol açar. Bu şişkinliğin de adet dönemlerinde daha kilolu olmakta etkisi var. Basküle 200 gr ile 400 gr arasına bir yansıma yaptığını söyleyebiliriz.
İştahta artış hemen hemen her kadının adet dönemi öncesinde yaşadığı durumlardan biridir. Tüketilmek istenen gıdaların büyük bölümü ise abur cubur olarak tabir edilen besinler oluyor. Aynı zamanda çikolata, tatlı çeşitleri gibi şekerli gıdaların tüketilme isteğinde de bir artış meydana gelebiliyor.
Regl döneminde yaşanan sıkıntılar arasında kadınları en çok zorlayanlardan biri sancılardır. Karnın alt kısmında hissedilen bu sancılar birkaç gün boyunca devam edebiliyor. Aynı zamanda kramp ya da ağrı şikayeti de olabiliyor.
Sıklıkla şikayet edilen durumlardan biri de halsizliktir. Bu durum beraberinde hareketsizliği de getiriyor. Kadınlar yorgun ve bitkin hissettikleri için bu dönemde günlerinin büyük bölümünü dinlenerek geçirmek isterler. Bu durum vücudun hareketsiz kalmasına da bağlı olarak su tutulmasını artırır. Bir yandan da metabolizmanın daha yavaş olmasına yol açar ve gün boyunca hareketsiz kalan kadınlarda ödem yani şişkinlik bir miktar daha fazla olabilir.
Yaşanan sıkıntılardan biri de sürekli uyku halinde olmaktır. Sabahları uyanmakta güçlük çekme, ideal süre boyunca uyunsa bile dinlenmiş hissetmeme gibi sıkıntılar da yaşanabiliyor.
Kadınlar adet döneminde kilo almamak için kalori değeri yüksek yiyecekleri tüketmekten kaçınmalıdır. Sağlıklı bir beslenme düzeninin tercih edilmesi ve bu beslenme düzeninin regl döneminde de korunması önem taşıyor. Tatlı tüketme isteği olabilir ancak mümkün olduğunda az oranda tatlı tüketmeye çalışılmalıdır. Karbonhidrat yönünden sengin gıdaların tüketimine de dikkat edilmesinde fayda var.
Gün içerisinde egzersize zaman ayırmak, bu dönemde iştah artmasına rağmen kilo alınmasının önüne geçilebilir. Hızlı tempo ile günde en az 40 dakika yürüyüş yapmak ve aynı zamanda günlük su tüketimine de dikkat etmek gerekiyor. Tüm bunlar adet dönemlerinde kilo almanın önüne geçilebilir.
Elbette adet döneminde kilo verilmesi mümkündür. Hatta doğru beslenme ve diyetin uygulanması, regl döneminde daha kolay kilo verilmesini sağlar. Bunun nedeni ise metabolizma hızının artıyor olmasıdır. Dolayısıyla metabolizma normal dönemden daha hızlı olduğundan vücuttaki yağların yakılma hızı da artar. Ancak beslenme ve egzersiz noktasına kesinlikle dikkat edilmelidir.
Bu dönemde sıklıkla tatlı tüketilmesi, karbonhidrat oranı yüksek yiyeceklere yönelmek, kilo vermeyi sağlamaz. Bununla birlikte kilo alınmasına yol açabilir. Mutlaka çok ağız sporlar yapılması gerekmiyor. Her gün belirli bir süre boyunca egzersiz ya da sadece yürüyüş yapmak ve düşük kalorili yiyecekler tüketmek bile kilo vermeyi sağlayabilir.
Her ay adet döneminde kilo artışı gibi görünen ödem ve şişkinlik kadınları pek çok açıdan rahatsız ediyor. Özellikle göğüslerde ve karın bölgesinde meydana gelen şişkinliğin ne zaman sona ereceği de haliyle merak ediliyor. Vücutta meydana gelen ödem ve şişkinlik genel olarak adet döneminden 1 hafta öncesinde başlar.
Bazı kadınlarda sadece 3 – 4 gün öncesinde başladığını da belirtebiliriz. Kanamanın başlamasıyla birlikte de bu şişkinlik sona erer. Çok sayıda kadında adet kanamasının başlaması, şişkinliğin aynı gün ortadan kalkmasını sağlıyor. Bazı kadınlarda ise adet kanamasının başlamasından sonraki güne kadar şişkinlik, ödem ve hassasiyet gibi sorunlar devam edebilir. Ancak genel olarak bu şikayetlerin adet dönemi boyunca devam etmediğini söyleyebiliriz.
Metabolizma hızının da adet döneminde kilo artışıyla ilgili olduğunu belirtebiliriz. Regl dönemine yaklaşık olarak 1 hafta kala metabolizma hızında da bir artış meydana geliyor. Elbette bu artış her kadında aynı düzeyde olmaz. Bu nedenle kilo artışı olarak nitelenen ödemin de aynı seviyede olmayacağını belirtebiliriz.
Metabolizmanın hızında artış olması, bu dönemde kalori ihtiyacının da bir miktar daha fazla olmasını beraberinde getiriyor. Günlük kalori ihtiyacının 200 kcal daha fazla olduğunu söyleyebiliriz. Adet döneminden hemen önce kadınların normalden daha fazla gıda tüketmek istemeleri ve özellikle de karbonhidrat içerikli gıdalara yönlenmeleri bundan kaynaklıdır.
Op. Dr. Barış KorkmazKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
